“Durf je organisatie te veranderen.” Wij spraken met Jurgen Appelo, ‘Lean & Agile guru’, tijdens DARE 2013 [interview]

De Nederlander Jurgen Appelo is een grote naam in het wereldje van Lean en Agile. In 2008 startte hij met bloggen op noop.nl, en sindsdien bracht hij de boeken ‘How to Change the World’ en ‘Management 3.0’ uit. Dat laatste is zelfs zo succesvol dat het op de 23ste plaats staat in de ranking van Agile boeken. Als CEO van Happy Melly – organisator van DARE 2013 – was hij dan ook de persoon bij uitstek om de eerste keynote lecture te geven. Reden te meer voor Belgian Cowboys om hem enkele pertinente vragen te stellen.

De kaartjes op het bord

Tijdens DARE wordt er veel minder gepraat over het Kanban bord en veel meer over het veranderen van cultuur. Maakt heel de Lean community ook die switch of is dat slechts toeval?

Uiteraard is dat geen toeval. Vandaag gaat het veel verder dan enkel de kaartjes op het bord. Het probleem van ‘hoe manage ik een team developers?’, is al lang opgelost. We hebben alle tools om een team goed te laten werken en weten hoe we ze efficiënter kunnen maken.

De echte obstakels voor een team bevinden zich in de rest van de organisatie. Alle internationale surveys die de belangrijkste obstakels voor development teams onderzoeken, geven eenzelfde signaal. In de top 3 vind je er de organisatiecultuur, ‘change management’ en een gebrek aan skills. Bij uitstek human resources onderwerpen. We moeten verder kijken dan louter het software development proces. Het gaat écht wel niet enkel meer over welke kleur de kaartjes hebben. En dat is ook het doel van de DARE conferentie: durf je organisatie te veranderen.

Is het niet eigenaardig dat deze innovatieve benadering vanuit het IT-departement moet komen?

IT’ers binnen zijn meestal intelligent zijn én bijzonder creatief. Ze beseffen dan ook vaak als eerste waar het probleem zit. Creativiteit is inherent verbonden met software development. In andere creatieve industrieën zijn ‘agile praktijken’ dan ook vanzelfsprekend. Kijk naar de modewereld, daar zijn iteraties en customer involvement altijd al evidenties geweest. Ook in Hollywood zie je amper grote bureaucratische organisatiestructuren. Daar zie je een veelheid van heel kleine creatieve bedrijven die gezamenlijk met hele grote budgetten werken. Daar zie je dan ook niet veel mensen in stropdas lopen.

Sommige gevestigde bedrijven in de creatieve industrie, zoals reclamebureaus met een behoorlijke geschiedenis, hebben het moeilijk om hun business model aan te passen. Vind je dat niet gek?

Een cultuur die al enkele decennia meegaat is nu eenmaal moeilijk te veranderen. Kijk naar het voorbeeld van Laurence Vanhée, Happiness Officer bij de FOD Sociale Zekerheid, die op DARE sprak over het belang van gelukkig zijn op de werkvloer. Ik vond haar verhaal geweldig, maar het was bijzonder jammer dat ze eindigde met het belang van een ‘clean desk policy’. Dat druist toch werkelijk in tegen alles waar het om draait? Als je mensen vertrouwen en respect wil geven, laat ze dan ook zorg dragen voor hun eigen bureau.

Blinde vlekken

Hebben agilisten het om die reden ook vaak zo moeilijk om zelf Agile te zijn?

Ja, je ziet het werkelijk overal. Soms vragen bezoekers mij 6 maanden op voorhand om op een conference samen een koffie te drinken. Dat is compleet zinloos, als je weet hoe snel alles verandert. Het is typisch voor mensen om blinde vlekken te hebben voor hun eigen gedrag.

We evolueren van het veranderen van processen naar het veranderen van organisatiecultuur. Wat is volgens jou de volgende stap?

Je merkt nu al dat we evolueren naar andere vormen van organisatie. Al te vaak wil men een bestaande organisatie veranderen. Terwijl het vaak veel beter werkt om het bestaan van een organisatie in haar huidige vorm in vraag te stellen. We gaan veel meer rekening moeten houden met ecosystemen van bedrijven.

Als grote organisaties willen blijven bestaan, moeten ze daar naartoe evolueren. Er wordt vaak veel meer geïnnoveerd in een cluster van kleine bedrijfjes dan in 1 groot bedrijf. Ik vind de crisis dan ook geen slechte zaak vanop een afstand bekeken. Ik ben tegen bailouts. Laat de grote bedrijven maar omvallen. Op termijn is dat beter voor iedereen. Stimuleer vernieuwing en innovatie. Het is natuurlijk niet evident voor mensen als ze hun job verliezen, maar vaak hebben ze er achteraf geen spijt van dat ze in een nieuwe organisatie terechtkomen die veel innovatiever aan de slag gaat.